Wanneer je hond iets ervaart als stress, angst, paniek of simpel niet weet wat hij precies voelt, kan hij er – net als wij – op 4 manier mee omgaan. Van de ‘fight’, ‘flight’ en ‘freeze’ hebben we de meeste mensen wel gehoord. Het is ook de meest heldere zichtbare reactie omdat de actie van de hond vaak direct te koppelen is aan wat hij ziet, wat er gebeurt of wat hij ervaart.
Copingsstrategie
Wanneer een hond een bepaalde prikkel ervaart, zal hij er mee proberen om te gaan. Dit noemen we ook wel een copingsstrategie. Dit kan een geslaagde en door ons gewenste reactie zijn. Denk hierbij aan een hond die schrikt van een standbeeld van een hond, even een stapje naar achteren gaat, dan rustig gaat kijken en vervolgens weer doorloopt. De emotie en de reactie van de hond kunnen ook intenser zijn, bijvoorbeeld uitvallen, vluchten of verstijven.
Fight = Vechten
Bij fight kan je letterlijk denken aan vechten. Dit kan een hond zijn die uitvalt aan de lijn, een hond die bovenop een andere duikt en aanvalt of hond die postbode in zijn broek hapt omdat hij op zijn terrein kwam.
Er kan hier sprake zijn van ‘gewone’ agressie waarmee de hond als het ware zegt: ” Ik wil dat je NU weggaat” en er kan sprake zijn van angstagressie. In beide gevallen is dat niet gewenst gedrag, maar doordat de oorzaak verschillend is, is het wel belangrijk om daar eerst goed naar te kijken. Als je hond bijvoorbeeld eigenlijk heel bang is voor andere honden, maar geleerd heeft dat de aanval de beste verdediging is, dan zal eerst het vertrouwen in andere honden hersteld mogen worden. En als je hond ‘gewoon’ bedacht heeft dat andere honden niet leuk zijn, dan is een andere insteek belangrijk.
Vechten of vluchten
Wanneer een hond iets spannend vindt of zelfs in paniek raakt, kan hij vluchten. Dit kan nog op een ‘lichte’ manier waarbij de hond bijvoorbeeld even schrikt van een uitlaat van een auto en dan snel weer herstelt. Maar de schrik kan ook zo heftig zijn dat de hond er vandoor gaat en niet meer te bereiken is.
Het is uiteraard erg belangrijk om de situatie waarin een hond vluchtgedrag kan vertonen goed te managen. Raakt je hond in paniek van vuurwerk, zorg dan voor een veilig tuig en een stevige riem, zodat je hond niet kan ontsnappen. Weet je niet zeker hoe je hond ergens op gaat reageren, neem dan het zekere voor het onzekere! Dit geldt bijvoorbeeld voor pups en herplaatshonden.
Freeze of bevriezen
Een hond die bevriest, doet letterlijk niets meer. Je krijgt ook geen contact meer met je hond. Er zijn gevallen bekend waarbij de hond neervalt en echt doet alsof hij er niet meer is. Een simpelere vorm kan ook, de hond klemt bijvoorbeeld zijn kaken op elkaar, gaat plaat liggen of blijft stil staan en komt niet meer van zijn plek.
Dit is een duidelijk boodschap van je hond, hij ervaart spanning! Voorkom dat je hond opnieuw in deze situatie komt of help je hond om te gaan met deze spanning.
Fiddle about of ‘ik doe maar wat en ik heb geen idee waarom’
Wanneer je hond fiddle about gedrag laat zien, doe hij vaak iets wat we niet kunnen plaatsen in de context. En dan kan het om alles gaan: zo hard mogelijk rennen, in de riem bijten of bijvoorbeeld ineens overmatig trekken. Of je hebt op de training een oefening gedaan en ineens vliegt je hond alle kanten op aan de lijn. De hond weet op dat moment waarschijnlijk niet meer wat hij precies moet doen, hij vindt de oefening te makkelijk of te moeilijk en/of hij ervaart stress bij die oefening. Vaak merk ik dan gemopper van de eigenaar, maar dat werkt uiteindelijk averechts. Het ging er niet om dat de hond ‘gewoon geen zin’ had, maar hij gaf hiermee een boodschap.
Hoewel sommig gedrag ook best grappig kan lijken, is het (dus!) belangrijk om de boodschap die je hond hiermee eigenlijk wil vertellen, te achterhalen. Het geeft jou informatie over de situatie waar jullie in zitten en of je hond moeite heeft met bepaalde prikkels of gebeurtenissen. En van daaruit kan je je hond dan weer verder begeleiden.
Ter volledigheid, al het gedrag dient in een context bekeken te worden. Je hond kan bijvoorbeeld ook bijten in de riem omdat hij nog gewoon een kleine puppy is die nog nooit zo’n bungelend ding aan zijn lijf heeft gehad en hij het wel grappig vond dat dat zo bewoog.
Reactie plaatsen
Reacties