Communicatiesignalen op volgorde van belangrijkheid

In de communicatie met honden spelen meerdere factoren een rol. Wanneer je iets van je hond wil, kan je dit middels meerdere signalen duidelijk maken. (Lichaams-)bewustzijn van onszelf is hierbij een wezenlijke factor.

Wanneer we willen communiceren met onze hond, is belangrijk om ons te verdiepen in hoe een hond van nature communiceert. Van daaruit kunnen we de dingen uitleggen aan onze honden en kunnen we een en ander gaan vertalen naar onze mensentaal. 

Onderstaand rijtje geeft de volgorde van belangrijkheid aan voor onze hond. Dit rijtje gaat over de natuurlijke communicatiestijl van de hond. Zodra wij met onze hond gaan trainen, gaat er waarschijnlijk een en ander in de volgorde veranderen. Hetgeen overigens ook goed is natuurlijk.

1. Beweging (energie)
2. Positie (waar sta je ten opzichte van je hond)
3. Ogen (waar kijk je naar)
4. Borst (welke kant is je borst opgericht)
5. Benen (welke kant zijn je benen en voeten opgericht, staan ze strak of gebogen)
6. Armen (hoe bewegen je armen)
7. Stem 

Het valt je misschien wel op dat onze stem helemaal onderaan staat. Wanneer je je hond dus een stemcommando wil aanleren, begin je met de eerste 6 van het rijtje m de hond te helpen uitleggen wat te bedoeling is. Zorg dat ze allemaal op elkaar afgestemd zijn.

Het is aan ons uiteindelijk de taak om aan de hond duidelijk te maken, welk signaal uiteindelijk het belangrijkste mag worden voor de hond. Dus bijvoorbeeld, wanneer een hond een kind ziet rennen (nummer 1 Beweging), zal hij zeer waarschijnlijk gezellig mee willen doen. Vanuit de hond bekeken, is dit dus erg logisch. Straffen zou alleen maar averechts werken, want de hond heeft geen idee wat hij fout doet. Dat betekent dus dat wij op dat moment de hond gaan aanleren wat wél de bedoeling is.

Dit alles geldt voor zowel de opvoeding, als hondensporten. Wanneer je een behendigheidsparcours met je hond rent, zal hij in de basis jouw energie volgen. Wanneer je je hond dan bijvoorbeeld om een toestel heen wil sturen, terwijl jij alvast de andere kant op rent, zou dan nummer 7 Stem, belangrijker moeten worden dan nummer 1 Beweging.

In de loop van de tijd leert natuurlijk je hond ook jou lezen en gaat hij steeds beter snappen wat jij van hem wil. In het dagelijkse leven is het meestal onze stem die aangeeft wat we willen. Je zegt bijvoorbeeld 'zit' tegen je hond terwijl je de boodschappentas uit de auto gaat halen, je roept je hond 'hier' terwijl jij stil staat en je legt je hond op 'af' terwijl jij een hete pan van het vuur haalt. 

Wanneer onze signalen tegenstrijdig zijn in de ogen van de hond, kan het dus handig zijn om je hond te leren dat dan de stem het belangrijkste is. In onderstaand filmpje zie je Marianne oefenen met Tosca terwijl ze met haar lichaam andere dingen doet dan die de meestal doet wanneer ze een commando vraagt. Het is dus is al een gevorderde oefening en tevens heeft ze hieraan een zelfbeheersingsoefening gekoppeld. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met 'zit' vragen terwijl je zelf voor je hond omhoog springt. Blijft hij dan zitten? Prima! Zo niet, dan weet je dus dat je de oefening - ook letterlijk - in kleinere stapjes mag gaan aanbieden aan je hond. 

Voor de volledigheid wil ik nog opmerken dat wanneer er op meerdere lagen signalen worden afgegeven, de hond wat mij betreft de keuze heeft om een opdracht anders in te vullen of misschien wel niet te luisteren. Wanneer je bijvoorbeeld heel boos roept: "En nu kom je hier" terwijl je al met je wijsvinger klaar staat, dan snap ik heel goed dat de hond puur reageert op die boosheid en dus niet graag wil komen. Sta dan even stil bij jezelf en vraag het opnieuw.